Beschrijving
Nederlandse naam: Boks-baard of Haver-wortel
Latijnse naam: Tragopogon porrifolius
Smaak: Smaakt als Asperges en Oesters.
Gebruik: Haverwortel of Boksbaard heet officieel Tragopogon porrifolius en wordt ook Witte Schorseneer en Salsify genoemd. Het is een zeer oude Wortel-groente die oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied komt. De Romeinse schrijver Plinius de Oudere heeft de Haverwortel al vermeld in zijn ‘Naturalis Historia'(Foto 9). Het is een belangrijke en gezonde, (maar vergeten) voedingsbron. Het Duits gezegde : “Habermark macht d’ Bube stark”: (Haverwortel maakt de jonge-man sterk) spreekt voor zich ! De wortels van dit ‘oer-oude’ groentegewas worden bereid en gegeten zoals Schorseneren, maar smaken tussen Asperges en Oesters. De vrij korte (15-25 cm) pen-vormige, zoet-smakende en ‘melksap’ bevattende wortel, vertoont veel vezel-worteltjes, vandaar de naam: Boks-baard of Geiten-baard. Ze hebben een geel-achtige kleur en zijn zeer voedzaam ! Zoals ook bij Zwarte Schorseneren het best de wortels tijdens en na het schillen, met ouderwetse dunschiller (Foto 8) in gezuurd -water (Citroen-sap) leggen, ter voorkoming van ‘Keukenmeiden-verdriet’ (= bij-naam van zowel Witte als Zwarte Schorseneren) of keuken-handschoenen gebruiken. De bijzonder gevormde bladeren -het ‘loof’- lijkt veel op het blad van Prei en kan vers door salades of zacht-gekookt, als Spinazie gegeten worden (Foto 6+7). De prachtige ster-vormige bloemen van Haverwortel, in een violette tot paarse kleur, die in het tweede levensjaar ontstaan aan de ongeveer 1 meter hoge planten, zijn de reden dat hij ook Paarse Morgenster wordt genoemd (Foto 2+3+4). De Morgenster-bloemen openen zich bij warm zonnig weer alleen ’s ochtends, deze prachtige Ster-vormige bloemen zijn ook eetbaar, dus mooi voor fijne garnering te gebruiken. Gele Morgenster-bloemen groeien aan de Zwarte Schorseneerplanten, uit dezelfde familie (Foto 10). Uit-gebloeide bloemen veranderen in bol-vormige, harige zaad-pluizen (Foto 5), hieraan is ook weer duidelijk te zien waar de naam Boksbaard vandaan komt. Haverwortel wordt al vanaf de Klassieke Tijden tot de geneeskrachtige planten gerekend, zoals o. a. door de Griekse arts, botanicus en farmacoloog Pedanius Dioscorides (40-90 na Chr.), in zijn Materia Medica beschreven als : Haverwortel, Geneeskrachtige plant voor lever en galblaas en tevens vocht-afdrijvend. De zeer gezonde wortels werden tot de tweede helft van de 16e eeuw in heel Europa gegeten en leverden in schaarse tijden, evenals Pastinaak de zogenaamde ‘Surrogaat-koffie’, werden daarna ‘vergeten’ en komen nu gelukkig weer opnieuw in de belangstelling ! Haverwortels of Boksbaard-wortels zijn net als Pastinaken, Peterselie-wortels en Schorseneren oogstbaar van Oktober tot Maart. Allemaal gezonde en lekkere winter-groenten, ook voor de 21e eeuw !
Beoordelingen
Er zijn nog geen beoordelingen.