Gewone Middelste Teunisbloem of Ham-wortel – Vergeten en bijzondere Groenten

Beschrijving

Nederlandse naam: Gewone Middelste Teunisbloem of Ham-wortel

Latijnse naam: Oenothera biennis

Smaak: Zoet-smakende bloemen met Wijn-geur en de wortels met Ham-smaak.

Gebruik: Oenothera biennis is de officiële botanische naam van de Gewone- of Middelste Teunisbloem, deze bijzonder veelzijdige, twee-jarige plant is van ‘top tot teen’ eetbaar en wordt in Nederland ook Ham-wortel genoemd, een plant met veel heilzame kwaliteiten! In 1623 kwamen de eerste exemplaren van Gewone Teunisbloem uit Noord-Amerika naar Holland en raakte snel ingeburgerd. De lange (ruim 1m hoge) stengels hebben tot aan de bloemen lancet-vormige bladeren. De trossen van grote zwavel-gele Klok-bloemen die ’s avonds pas in de schemering open gaan, waren (nog in de knop) oranje. Deze grote fluorescerend-gele, eetbare bloemen bloeien 1 hele nacht, vandaar dat de plant ook Nachtbloem, Nachtschone en Nachtkaars wordt genoemd. (Duits: Grosses Hexenktaut, Engels: Evening primrose en Frans: Onagre bisannueelle). De heerlijk zoet smakende bloemen, die naar Wijn ruiken, zijn uitstekend te gebruiken als verrijking voor het oog en de smaak van vrijwel alle gerechten. De jonge blaadjes kunnen worden toegevoegd aan salades, de grotere bladeren worden gekookt of gestoomd gegeten zoals o.a. Spinazie. Zowel de zaad-dozen als de zaden zijn eetbaar, gemakkelijk te verwerken in een maaltijd, maar bovendien zeer voedzaam en gezond! Ze bevatten veel Omega 6 vetzuur (gamma-linoleenzuur tot wel 14%); Tegen het einde van het groeiseizoen worden ook de dikke en (letterlijk) vlezige ‘pen-vormige’ wortels van Gewone Teunisbloem geoogst: Ham-wortel, in Frankrijk heten deze: ‘Jambon Vegatal’, dat is vertaald ‘Plant-aardige Ham ! De vertakte knollen lijken net ‘lang-gerekte Raapjes’, zijn mooi zalm-roze van binnen en worden, na het koken, in schijfjes versneden gegeten, of gepekeld als heerlijk (vegetarisch) aperitief-hapje, of versnipperd in soepen eventueel in plaats van vlees………kostelijk! Dat de wortels van Gewone Teunisbloem ook gegeten kunnen worden weten weinig mensen. Dat deze wortels bovendien naar Ham smaken, enigszins zoet met een peperige nasmaak, is nog nagenoeg onbekend. Voor mensen die graag vegetarisch willen eten, maar de smaak van vlees (wellicht al jaren) ontberen is de Ham-wortel dus een heel goed en verrassend alternatief! Wist u dat……… ook in de geneeskunde de Gewone Teunisbloem erg belangrijk is? De olie die uit de Gewone Teunisbloem-zaden geperst wordt, met een gehalte aan gamma-linoleenzuur tot wel 14%, is daardoor goed voor onder andere: Astma, Allergieen, Ontstekingen, Hart- en Vaatziekten, Hoge bloeddruk, Hooikoorts, de Menopauze, Overgewicht, Pre-menstruele klachten, Reuma en Stofwisselings-stoornissen. Tenslotte nog het volgende: De eerste helft van de officiële naam Oenothera biennis, ‘Oeno’, is de oud-Griekse vertaling van Ezel, de tweede naam ‘biennis’ betekent twee-jarig, hetgeen klopt, de plant is twee-jarig. In het Belgische Kruidboek: ‘De Gentsche Hovenier’ wordt (in 1849) de Gewone Teunisbloem, Oenothera biennis beschreven als ‘Ezels-kruid’, met in acht neming van bovenstaande omschrijving van deze bijzonder veelzijdige, geneeskrachtige, ook culinaire geheel bruikbare plant (vol verrassingen), zou je dat toch niet durven? Wat een………..!